Współczesne malarstwo z Iranu
26.03 - 12.04.2015 r. | Galeria LUFCIK
Dom Artysty Plastyka Warszawa, Mazowiecka 11A

Pierwsza od lat kompleksowa wystawa aktualnego malarstwa z Iranu. Perscy artyści zaprezentowali polskiej publiczności obrazy, które obejmują wszystkie obecnie uprawiane szkoły. Od tradycyjnej miniatury po nowoczesne eksperymenty formalne. Od maleńkich perełek wykonanych techniką akwarelowa z jubilerską precyzją po wielometrowe kompozycje spontanicznie nanoszonej farby.
W starożytności malarstwo było w Iranie dosyć popularne. W III w n.e. sam prorok Mani twórca Manicheizmu był czynnym malarzem. Od pojawienia się w Islamu historia sztuki malarskiej w Iranie związana jest ze stosunkiem religii muzułmańskiej do sztuki w ogóle. Biblia zabrania oddawania bałwochwalczej czci szmatom, drewnu i kamieniom. Najpiękniej wykuty posąg, czy namalowany obraz pozostaje nadal kamieniem lub kartką papieru.
Skłonność ludu do identyfikowania tych materialnych przedmiotów z metafizycznym, transcendentalnym Allachem kazała decydentom zabraniać jakichkolwiek praktyk malarskich z przedstawieniem postaci. Dopuszczalne były ornamenty i z natury abstrakcyjna kaligrafia. Sztuka Perska tradycyjnie poszukiwała kompromisu pomiędzy niechęcią kultury islamskiej do przedstawiania postaci ludzkiej, a umiłowaniem malowania portretu i sylwetki.
Dopiero inwazja Mongołów w XIII w zmieniła sytuację. Najeźdźcy co prawda przyjęli wiarę islamską. Nie wyrzekli się jednak artystycznej tradycji o korzeniach wschodnioazjatyckich. Szczególnie Timurydzi w XV i XVI w rozwinęli malarstwo. Lubowali się w obrazach z życia dworu, choć zdarzały się przedstawienia scen batalistycznych.
Sztuka miniatury rozkwitła podczas panowania dynastii Safawidów 1502 - 1722. Malarze analizowali sceny rodzajowe z życia dworu, polowania, sceny militarne i życie polityczne. Kanon nakazywał ukazywać władcę jako postać centralną kompozycji. Ciepła i wyrazista kolorystyka powstaje poprzez użycie żółci jaspisowej, żółci w odcieniu ambry, barwinkowego błękitu i różu. Pod koniec panowania dynastii malarstwo rozpowszechniło się w Persji i nie było już wyłącznie elitarnym luksusem dworu. Umożliwiło to popularyzację sztuki portretowej z naciskiem na rozpoznawalne podobieństwo zleceniodawcy.
Obecnie twórcy swobodnie czerpią inspiracje z dorobku sztuki światowej. Artyści wiedzą, że pewnych tematów nie należy malować. Unikają pornografii i motywów obrażających poczucie przyzwoitości. Cechą charakterystyczną malarstwa z Iranu jest wyrazisty kolor. Ostre jak słońce południa zestawienia kolorów. Nie sposób odmówić im jednak osobliwej harmonii.
Na wystawie w Galerii OW ZPAP reprezentowane są praktycznie wszystkie tworzone obecnie style. Każdy zwiedzający znajdzie coś interesującego.

Kurator wystawy
Tomasz Awdziejczyk